Kişi Terapiye Gelmeye Nasıl İkna Edilir?

İnsan hayatı hep iyilik güzellik üzerine kurulu olsun ister. Bir sorunla karşılaştığımızda ise hemen çözmek için bir arayışa gireriz genellikle. Konu ilişkilerle ilgili ise sorunun çoğunlukla karşı tarafın yaptığı hatalardan kaynaklandığı düşünürüz. Eğer karşımızdakinin hatalı olduğuna onu ikna edebilirsek tüm problemin ortadan kalkacağını düşünür, problem çözme adımlarımızı bunun üzerine kurgularız.

Gerçek dediğimiz şey bağlamına göre öznel veya nesnel olabilir. Söz konusu ilişki ile ilgili bir gerçeklikse en baştan kabul etmemiz gereken şey burada birden fazla öznel gerçekliğin olduğudur. Benim tarafımdan sorun olarak görülen durum eşim, çocuğum, anne-babam tarafından bakılınca nasıl görünüyor acaba diye sormamız gerekir. Ortada çözülmesi gereken bir sorunun olduğuna dair ikna çabamızı karşımızdakinin gözlüğüyle olaya bakarak harcayabiliriz mesela. Biz ilişki sorunlarımızın bir terapist eşliğinde çözülebileceğine karar verebiliriz. Bunun mutlak doğru olduğuna inanırsak karşımızdakini de terapiye gelmeye ikna etmeye harcarız tüm çabamızı. Oysa ne diyordu şair ‘İkna edilmişlerle yola çıkılmaz.’ Özellikle çift ve aile terapilerinde çokça karşılaştığımız bir durum. ‘Eşim gelmek istemiyor ne söylesem ikna ederiz? Siz önden bir arayıp çağırsanız.’ ‘Oğlum/kızım zor bir süreçten geçiyor onun için bir seans ayarlasanız, biz getirelim siz de terapiye ihtiyacı olduğunu anlatırsanız çok seviniriz.’ cümlelerini azımsanmayacak ölçüde duyuyoruz.

İkna etmek çok üstten bir tavrı içerir sıklıkla. Ortada bir yanlış var ve bunu sen görmüyorsun da biz görüyoruz demek gibidir karşıdakine. Tek bir doğrunun varlığının dayatıldığı yerde kişi kendini eleştirilmiş hisseder. Bu da ister istemez bir savunma hali meydana getirir. Var olan sorunlar da görmezden gelinmeye başlar. Terapinin tarafsızlık ilkesi belki de en baştan bozulmuş olur karşımızdakinin zihninde. ‘Ben buraya kendi isteğimle gelmedim, sizi de annem/babam/eşim buldu zaten.’ Düşünceleri ile koltuğa oturan kişi ile terapötik ilişki kurmak oldukça zordur. Ki biz artık biliyoruz ki terapinin işe yarayacak olmasının en büyük kaynağı terapötik güvendir.

Peki ilişkinin gerçekten terapiye ihtiyacı varsa ne yapacağız? Önce bu ilişkide neden kalıyorum, beni zorlayan ihtiyaçlarım neler buraları keşfetmek için kendi yolculuğumuza çıkmak gerekiyor. Bu süreçte kendimizi tanıdıkça ifade edişlerimiz, duygularımıza temasımız da değişecektir. İnsan dinlendiği yerde dinlemeyi de öğrenir. Belki bizim kör noktalarımız aydınlandıkça karşımızdakine bakışımız da değişecektir. Çabamızı, enerjimizi bambaşka şeyleri anlamaya yöneltebiliriz. Çift ve aile ilişkilerindeki sorunlar döngüseldir çünkü ne zaman, neden, kim başlatmış önemli değildir. Önemli olan tek şey bu döngüyü kırmak için ilk kimin sorumluluk alıp, adım attığıdır. Biz kendimizi görüp fark ettiğimiz noktada, ikna etme çabasında olduklarımız zaten inanmış olanlar konumuna geçecektir.

Psikolog Gizem Topalcı